Dubieus RIVM-beleid en een AD-artikel dat verdween

Er is iets heel vreemds aan de hand met het beleid rondom het coronavirus. De zwalkende koers van het RIVM is al vaker benoemd. Nu is het niet vreemd dat het beleid soms gewijzigd moet worden als er sprake is van een nieuw virus, maar sommige bochten zijn wel heel bijzonder.
Al op 27 januari 2020 stond in een brief van RIVM-directeur Jaap van Dissel aan het ministerie van Volksgezondheid het inmiddels beruchte advies van het RIVM over de casusdefinitie. Men adviseerde om alleen zieken te testen die nauw omschreven ziekteverschijnselen vertoonden EN minder dan 14 dagen geleden in een besmet gebied waren geweest of contact hadden gehad met iemand waarvan al bewezen was dat die persoon besmet was. Hiermee werd de drempel om te testen behoorlijk hoog.

Daar staat dus: Het OMT adviseert nadrukkelijk om bij personen die buiten de genoemde casusdefinitie vallen geen diagnostiek in te zetten.
Het lijkt in tegenspraak met een filmpje dat het RIVM op 1 februari tweette. Daarin werd trots verteld dat Nederland als een van de eersten erin geslaagd was om een goede test voor het nieuwe virus te ontwikkelen. Vervolgens werd verteld waarom goed testen zo belangrijk is: Het hebben van een test is van cruciaal belang. De laboratoria zijn de ogen van de artsen, de GGD en van een instituut als het RIVM, want de testen bieden de mogelijkheid om een vinger aan de pols te houden van hoe een uitbraak verloopt en of we de goede maatregelen treffen.

Dus op 27 januari besloot het RIVM zichzelf te blinddoeken door strenge eisen te stellen aan het testen, en op 1 februari vertelde het RIVM dat juist dit testen de ogen van de artsen is. Waarom heeft het RIVM zichzelf geblinddoekt?
Dit is niet zonder gevolgen gebleven. Op 1 maart werd bekend dat in het Erasmusziekenhuis in Rotterdam een vrouw het coronavirus bleek te hebben. Deze vrouw had eerder al een week in het Beatrix Ziekenhuis in Gorinchem gelegen met een onverklaarbare longontsteking, maar ze werd niet getest. Ze viel niet binnen de RIVM-richtlijnen… Hoeveel mensen vielen nog meer niet binnen de RIVM-richtlijnen? Hoeveel van deze mensen hebben het virus verspreid terwijl Nederland in de waan werd gelaten dat er weinig aan de hand was?

Op 15 februari tweette het instituut weer een mooi filmpje met daarin de volgende tekst: Als een patiënt voldoet aan de casusdefinitie met andere woorden – is er reden om te kijken of die persoon geen coronavirus bij zich heeft – dan wordt zo’n persoon meteen door de huisarts, GGD of het ziekenhuis getest. En als de persoon positief is, dan worden de contacten in kaart gebracht en de contacten worden dan gemonitord. Op deze manier houden we de vinger aan de pols en weten we het als iemand andere mensen heeft besmet.
In dit filmpje wordt wel de voorwaarde genoemd – de casusdefinitie – die in het eerste filmpje niet voorkwam. Nu was het dus officieel beleid om zo’n hoge drempel op te werpen, reden waarom een week later een zwaar zieke vrouw niet getest werd. Zonder deze beperkende richtlijnen zouden veel meer mensen getest zijn en had het RIVM inderdaad de vinger aan de pols kunnen houden, maar men koos voor een blinddoek.

Twee maanden na de brief met het dubieuze advies van het RIVM zitten alle Nederlanders gedwongen thuis in afwachting van wat komen gaat en wordt steeds luider geklaagd over het testbeleid. Er verschijnen artikelen over jonge mensen die doodziek zijn en toch niet getest worden. Op 22 maart verscheen een geruchtmakend artikel in de Groene Amsterdammer waarin verteld werd dat er in Groningen wel getest wordt omdat men daar blijkbaar wel de vinger aan de pols wil houden.
Vragen over het testbeleid worden afgewimpeld. Voortdurend horen we dat we op de experts van het RIVM moeten vertrouwen, zelfs als zij ingaan tegen de adviezen van de WHO. In het buitenland verschijnen kritische artikelen over het Nederlandse beleid en veel experts spreken hun ongerustheid uit. Maar vragen mag niet.

Hoe ver gaat dit?
Heel ver, vermoeden wij. Zo ontdekten wij dat er een artikel verscheen van het AD met als titel: RIVM weigert cijfers te geven over aantallen coronatests: ‘Dat is leuk voor later’ Interessant! dachten wij. En toen ineens… WEG was het artikel. Google cache is geduldig, en hier zijn de screenshots van dat artikel.

Jan-Willem Navis van het AD had bij het RIVM geïnformeerd hoeveel mensen er nu eigenlijk getest zijn in die eerste cruciale periode en kreeg geen antwoord. Navis schreef toch zijn kritische artikel. Maar dat het RIVM in de begindagen van de Nederlandse besmettingen de testcapaciteiten niet inzette – terwijl dat toen een wereld van verschil had kunnen maken – was blijkbaar(?) geen welkom nieuws. En dat allemaal terwijl – zoals Navis terecht opmerkte – die cijfers uit die begindagen uiterst relevant zijn. We weten niet hoeveel mensen er toen ziek werden, we weten niet hoeveel mensen er nu ziek zijn, sterker nog: we weten niet eens hoeveel mensen er precies aan het virus overleden zijn, want lang niet alle overledenen met verdachte symptomen zijn getest.

En toch wil het RIVM het hier maar liever later over hebben, als alles achter de rug is. En blijkbaar niet alleen het RIVM.
Er staat een klein zinnetje in het artikel van Navis: Alleen als de Tweede Kamer dit vraagt, wil het RIVM de cijfers openbaren uit die begindagen. Is dat waarom dit artikel EVEN niet uitkwam? Zo vlak voor een Kamerdebat? Want morgen – donderdag 26 maart – is er een Kamerdebat, een zeldzame kwestie in deze vreemde tijden. Is het soms niet de bedoeling dat hier Kamervragen over worden gesteld?

Tijd voor Kamervragen, zo lijkt het…

Wij zouden heel graag willen weten waarom dit AD-artikel zo haastig weer verdween en wie dat nodig vonden. Wij zouden ook heel graag de cijfers van het RIVM willen weten. Wie werden er getest en wanneer? Hoeveel mensen bleken er positief en waar waren deze besmettingen? En vooral zouden wij heel graag willen weten: WAAROM besloot het RIVM zichzelf te blinddoeken en bleef het hardnekkig die blinddoek voorhouden?

Het is de hoogste tijd dat de verantwoordelijken wel vragen gaan beantwoorden.

Vond je dit artikel goed? Steun Maaike van Charante via repelsteeltje.backme.org

Op de hoogte blijven van nieuwe artikelen? Volg Maaike (Repel) op Twitter.