Foto: US Government Work 

De nieuwe held van de Trumphaters heet Mariann Edgar Budde. Zij is bisschop van de Episcopaalse Kerk en las Trump de les tijdens de traditionele kerkdienst ter gelegenheid van de inauguratie. In de VS zijn religie en politiek wel vaker vermengd, maar deze bisschop ging nogal ver in haar activisme. Het gejuich voor de bisschop getuigt eerder van leedvermaak over Trump dan van liefde voor de democratie.

Inauguratie

In de VS is het traditie dat de inauguratie van een nieuwe president een moment is waarop de natie weer samenkomt na de intense verdeeldheid van de verkiezingscampagnes. Dit is voor veel Amerikanen geen theorie, maar een diep gevoelde overtuiging. Zie hieronder de ontroerde reactie van een vooraanstaande jurist op de onverwachte samenzang van Democraten en Republikeinen.

Het geldt als onfatsoenlijk om in deze periode van nationale eenheid politieke vetes uit te vechten. Op het moment van de machtsoverdracht horen de VS one nation under God te zijn. Toch zit in die term al het zaad van verdeeldheid. Want over welke God gaat het hier? En wat is Zijn goddelijke wil?

Religieuze politici

In de VS is religie veel aanweziger dan in Nederland. Het is heel gebruikelijk dat politici in het openbaar hun geloof belijden. Presidenten bidden voor de camera en laten zich zegenen door evangelisten. De nieuwe president legt de ambtseed af op de Bijbel, en tijdens en rondom de ceremonie houden geestelijken toespraken en bidden voor de president.

Dit levert taferelen op waar wij Nederlanders vaak met bevreemding naar kijken. Zo stelde pastor Lorenzo Sewell in een enthousiast gebed tijdens de ceremonie, dat God Trump gered heeft door de kogel net te laten missen, dat Hij Trump geroepen heeft om president te zijn in deze tijd, en dat God president Trump zal gebruiken om het land te leiden.

Zo’n verhaal geeft Trump een heilig mandaat waar veel Nederlanders van griezelen. Want als Trump door God is uitverkoren, wie zou hem dan nog mogen tegenspreken? Kritiek op de president zou dan bijna opstand tegen God worden. Gelukkig blijft deze Amerikaanse vroomheid meestal beperkt tot officiële gelegenheden en barst onmiddellijk daarna de kritiek weer los.

Wat niet wegneemt dat Amerikaanse politici – ook Trump – vaak gretig inspelen op christelijke sentimenten om zichzelf meer gezag toe te kennen. En vanzelfsprekend is dit spelletje ook populair bij tegenstanders van de president.

Bisschop Budde

De ochtend na de inauguratie was er een National Prayer Service, een gebedsdienst waarbij geestelijken van diverse stromingen aanwezig waren, samen met de nieuwe president en zijn gasten. Bisschop Mariann Edgar Budde van de Episcopaalse Kerk leidde de dienst.

Deze bisschop had geen boodschap aan de traditie van eensgezindheid, en greep haar kans om Trump met haar interpretatie van de Bijbel om de oren te slaan. Ze begon met een verwijzing naar de claim van Trump zelf op zijn ‘uitverkiezing’ en sprak hem aan op hun gemeenschappelijk geloof. Vervolgens bekleedde ze zichzelf met goddelijk gezag: “In de naam van onze God vraag ik u…”

Politieke punten

Als ze het had gelaten bij een oproep tot mededogen met mensen die bang zijn geworden door alle verkiezingsretoriek, was dat nog geen politieke uitspraak geweest. Maar bisschop Budde begon over homoseksuelen – die van Trump niets te duchten hebben – en transgender kinderen die voor hun leven zouden vrezen. Hierin weerklonk de emotionele manipulatie waarmee ouders worden overgehaald om kinderen in transitie te laten gaan, waarbij die kinderen onherstelbare schade oplopen.

Het nieuwe genderbeleid van Trump is een oase van gezond verstand na de doorgeslagen gekte van de afgelopen jaren. De afbraak van vrouwenrechten wordt gestopt, kinderen worden weer beschermd tegen gevaarlijk activisme, en werknemers krijgen bescherming tegen woke werkgevers die het ‘juiste’ gedrag af willen dwingen. Dat de bisschop hier kritiek op heeft, zegt veel over haar.

Daarna schakelde Budde over op de plannen van Trump om illegale immigranten uit te zetten. Zij haalde Bijbelteksten aan om barmhartigheid tegenover ‘de vreemdeling’ te prediken en stelde dat de meeste illegalen goede mensen zijn. Zij suggereerde hiermee dat Trump in het wilde weg illegalen uit gaat zetten, en dat is gewoon niet waar. Eerst worden de criminelen en andere probleemgevallen uitgezet, en sommige illegalen (DACA) zullen waarschijnlijk helemaal niet uitgezet worden.

Dat alle illegalen per definitie al wetsovertreders zijn, en dat een groot percentage van hen zwaar crimineel is, viel uit de woorden van Budde niet op te maken. Dat deze misdadigers veel ellende hebben aangericht in de VS, kwam in haar verhaal ook niet voor. Het mededogen van de bisschop geldt blijkbaar niet voor de slachtoffers van deze criminele invasie.

Manipulatief

Deze politieke punten omringde zij handig met Bijbelteksten over genade en medemenselijkheid, en haar aldus vergulde pil werd gretig geslikt door Trumphaters in binnen- en buitenland. Het leedvermaak was groot: die onuitstaanbare Trump werd eens heerlijk de les gelezen, en hij kon niets terugzeggen.

Blijkbaar komt bij deze mensen niet eens de gedachte op dat het enige effect van dit optreden is dat Budde haar momentje in de schijnwerpers heeft. Als zij Trump werkelijk op andere gedachten had willen brengen, was dit wel het laatste wat zij had moeten doen. Het ging haar blijkbaar niet om de transkinderen en de illegalen, maar om haar eigen glorie.

En glorie kreeg ze in overvloed, en niet alleen in de VS. Er waren Nederlandse twitteraars die Budde vergeleken met de profeten die in de Bijbel de koningen van Israël terechtwezen. Mensen die ik voor verstandig hield, zag ik juichen voor dit manipulatieve verhaal.

Religie

Een voorbeeld van moed en verantwoordelijkheidsgevoel? Ik vond dit misbruik van het gezag van een geestelijke om politieke punten te maken. En ik vind het verbijsterend dat zoveel Nederlanders het gevaar van dergelijk gedrag niet onderkennen. Hebben we in onze geschiedenis niet genoeg religieuze manipulatie en onderdrukking meegemaakt?

Er is namelijk een wezenlijk verschil tussen persoonlijk geloof, en religie om anderen mee te koeioneren. Geloven vindt achter de voordeur plaats, en legt anderen niets op. Het is veel mensen tot steun. Religie is het tegenovergestelde. Het is schijnvroomheid waarmee mensen te koop lopen om zich boven anderen te verheffen en hen te controleren. Daarom produceert religie ook voortdurend regels en taboes. En het is dodelijk voor een open debat.

Het heilige gelijk

In een normale discussie zijn de deelnemers gelijkwaardig en telt de kracht van hun argumenten. Maar zodra iemand claimt de ‘werkelijke bedoeling van God’ te kennen en van daaruit te argumenteren, valt elke discussie dood. Zijn argumenten zijn dogma’s die de ander slechts de keus laten tussen onderwerping of afwijzing. Als het om een eenling gaat, is dat vooral irritant. Als het om een geestelijk leider gaat, kan het groepseffect onder de navolgers behoorlijk intimiderend worden.

Als die navolgers zo’n dogma echt aannemen – er vurig in gaan geloven – wordt dit een waarheid die zo verweven is met henzelf, dat zij zich het niet kunnen veroorloven eraan te twijfelen. Twijfel tast namelijk hun eigen identiteit aan. Het is logisch dat dit heilige gelijk uitloopt op onverzoenlijkheid. Wie aan hun waarheid – en dus aan henzelf – komt, is geen gesprekspartner, maar een bedreiging.

Dit is wat religie met mensen doet. In feite is dit de route naar godsdienstoorlogen, want het is niet moeilijk voor te stellen wat er gebeurt als twee groepen met zo’n religieuze bezieling tegen elkaar ingaan. Amerikaanse geestelijken die prediken dat Trump door God is uitverkoren, begeven zich naar mijn mening in net zulk gevaarlijk vaarwater als geestelijken die hem afschilderen als een tweede Hitler.

Uitzonderlijke situaties

En met die ‘tweede Hitler’ hebben we meteen het excuus te pakken waar de anti-Trump geestelijken graag naar grijpen. Want wat als Trump het ultieme kwaad is? Wat als hij de democratie gaat afschaffen? Een wereldoorlog ontketent? Bevolkingsgroepen gaat uitroeien? Heeft elke christen dan niet de morele plicht om hem te bestrijden?

Natuurlijk zijn er voorbeelden te noemen van situaties waarin geestelijken er goed aan doen om vanuit hun geloofsovertuiging standpunten in te nemen. In de Tweede Wereldoorlog waren er predikanten die met grote nadruk voorlazen uit het boek van de profeet Obadja, en voor sommige christenen was deze tekst aanleiding om in het verzet te gaan.

“Kom niet in de poort van mijn volk ten dage van hun ongeluk; gij, zie niet met leedvermaak zijn onheil, ten dage van zijn ongeluk; en strek de hand niet uit naar zijn have ten dage van zijn ongeluk. En sta niet op het kruispunt om zijn vluchtelingen uit te roeien, en lever zijn ontkomenen niet over ten dage der benauwdheid.”

Bedenk dat alles wat in deze tekst genoemd werd, ook werkelijk gebeurde in die tijd. Het was niet wat de toekomst zou kunnen brengen, het was de harde werkelijkheid. De predikanten die deze tekst kozen om voor te lezen, deden niet aan doemdenken. Zij getuigden van wat zij zagen, en wekten hun gelovigen op om in deze situatie voor het goede te kiezen.

Is dat ook maar in de verste verte te vergelijken met de huidige situatie in de VS?

Trump is geen Hitler

Misschien zijn er Amerikanen (en Nederlanders) die werkelijk denken dat Trump het ultieme kwaad is, want veel politici en media voeren al jaren verbeten campagne tegen hem. Maar iedereen die nuchter genoeg is om eens echt om zich heen te kijken, weet beter. De eerste termijn van Trump ontaardde niet in rampen. Hij begon geen dictatuur en al helemaal geen wereldoorlog.

In feite deed Trump het in zijn eerste termijn helemaal niet slecht als president, zeker niet als je in aanmerking neemt hoe hij werd tegengewerkt door het establishment. De vele onderzoeken naar de beschuldiging van Russian Collusion hebben hem helemaal vrijgepleit en zelfs uitgewezen dat juist het team van Hillary Clinton in deze zaken een heel bedenkelijke rol heeft gespeeld.

Zijn huidige termijn is Trump uitstekend begonnen, alleen al door de doorgeslagen woke gekte te stoppen die al veel schade heeft aangericht in de VS. En ja, hij gaat inderdaad illegalen deporteren. Dat is waarop hij campagne heeft gevoerd, dat is waarop hij is gekozen. Daar kunnen tegenstanders het mee oneens zijn, maar zo werkt een echte democratie.

Critici zijn belangrijk in een democratie om altijd de macht tegen te spreken en misstanden onder de aandacht te brengen. Dan kan bij de volgende verkiezingen de koers weer gecorrigeerd worden als dat nodig is. Dit is een taak voor alle burgers, inclusief geestelijken, maar niet vanaf de kansel met de schijn van een door God gegeven mandaat.

Geloven doe je maar achter je voordeur.

 

U kunt Maaike van Charante steunen via repelsteeltje.backme.org

Op de hoogte blijven van nieuwe artikelen? Volg Maaike op Twitter.